ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ ޑޮކްޓަރ މުޙައްމަދު މުޢިއްޒު، ޗައިނާއަށް ކުރެއްވި ފުރަމާނަ ދަތުރުފުޅު ނިންމަވައިލެއްވުމަށްފަހު، ރާއްޖެ ވަޑައިގެން، ވެލާނާ އިންޓަރނޭޝަނަލް އެއަރޕޯޓުގައި ދެއްވި ބަޔާން

بِسْمِ ٱللّٰهِ ٱلرَّحْمٰنِ ٱلرَّحِيمِ‎

اَلْحَمْدُ للَّهِ رَبِّ الْعاَلَمِينْ، وَالصَّلاَة ُوَالسَّلاَمُ عَلَى رَسُولِ ٱللَّهِ وَعَلَى آلهِ وَصَحْبِهِ أَجْمَعِينْ.

އާދެ، އަޅުގަނޑުމެން މިއައީ، ޗައިނާގެ ރައީސް އަޅުގަނޑަށް ދެއްވި ފުރަމާނަ ދަތުރުކުރުމުގެ ދަޢުވަތުގައި ޗައިނާއަށް ފުރަމާނަ ދަތުރެއް ކޮށްފައި.

އާދެ، މިއީ، ޗައިނާގެ ރައީސް، ޗައިނާއަށް މި އަހަރު، 2024 ވަނަ އަހަރު ޤައުމެއްގެ ވެރިޔަކަށް ދެއްވި ފުރަތަމަ ދަޢުވަތު، އެ ޤައުމަށް ދަތުރެއް ކުރުމަށް ދެއްވި ފުރަތަމަ ދަޢުވަތު، އަޅުގަނޑަށް، އަދި ދިވެހިރާއްޖެއަށް ދެއްވި. އެކަމަށްޓަކައި އަޅުގަނޑު ޗައިނާގެ ރައީސަށް ވަރަށް ބޮޑަށް ޝުކުރު ދެންނެވިން. މިހާރުވެސް ޝުކުރު ދަންނަވަން. އެއީ، އެކަމުންވެސް ފާހަގަވެގެންދަނީ، ދެ ޤައުމުގެ ދޭތެރޭގައި އޮތް ގާތް ގުޅުން.

އަދި ހަމަ އެއާއެކީގައި، އަޅުގަނޑުގެވެސް ފުރަތަމަ ސްޓޭޓް ވިޒިޓް، ބޭރުގެ ޤައުމަކަށް ކުރާ ފުރަތަމަ ސްޓޭޓް ވިޒިޓް ކުރެވިގެން މިދިޔައީ ޗައިނާއަށް. އެހެންވީމާ، އެކަމަކީވެސް އަޅުގަނޑު ވަރަށް އުފާކުރާ ކަމެއް.

އާދެ، މި ދަތުރުގައި ފުރަތަމަ މަންޒިލަކަށް އަޅުގަނޑުމެން ދިޔައީ ޝިއާމަންއަށް. ޝިއާމަންގައި އަޅުގަނޑުމެން އެތާނގެ ފްރީ ޓްރޭޑް ޒޯންގެ މަސައްކަތް ހިނގަމުންދާ ގޮތް ބަލައި، އެ ކަންތައްތަކުގެ މަޢުލޫމާތު ހޯދިން. އަޅުގަނޑުމެންގެ މި ޤައުމުގައި އިޤްތިޞާދު ފުޅާކުރުމުގެ އެންމެ މުހިންމު އެއްކަމެއްގެ ގޮތުގައި ކަނޑައަޅާފައި މިއޮތީ، ފްރީ ޓްރޭޑް ޒޯންތައް ޤާއިމުކޮށް، އަޅުގަނޑުމެންގެ އިޤްތިޞާދު ފުޅާކުރުން.

ދެން އެއާއެކީގައި، ދެން ހަމަ ފޫޖިއާން ޕްރޮވިންސްގެ، ވެރިކަން ކުރާ ސިޓީ، ފޫޖޯގައި އަޅުގަނޑުމެން ތިބީ. ފޫޖޯގައި އެންމެ މުހިންމު ކަމަކަށް ކުރެވުނު ކަމަކީ، އިންވެސްޓް މޯލްޑިވްސްގެ ނަމުގައި ވަރަށްބޮޑު، އަދި މިހާތަނަށް ބޭއްވުނު އެންމެ ބޮޑު، އެންމެ ކާމިޔާބު އިންވެސްޓްމަންޓް ފޯރަމް، ވިޔަފާރި ފޯރަމް ބޭއްވިގެންދިޔަކަން. ޗައިނާގެ 300 އަށްވުރެ ގިނަ ކުންފުނިތަކުން ބައިވެރިވި. އަދި ރާއްޖޭގެވެސް ބޮޑެތި ވަރަށްގިނަ ކުންފުނިތަކުން، ސަރުކާރު އަދި އަމިއްލަ އެކި ކުންފުނިތަކުން ބައިވެރިވި. އަދި ވަރަށްގިނަ މުޢާމަލާތްތައް ހިންގައި، ވަރަށްގިނަ ކަންކަމުގައި މަޝްވަރާ ކުރެވި، މަގުތަކެއް ފަހިވެގެންދިޔަ ފޯރަމަކަށްވި.

އޭގެއިތުރަށް، ހަމަ ފޫޖޯގެ އެންމެ ބޮޑު، ޗައިނާގައިވެސް އޮތް މަސްވެރިކަމާބެހޭ ޕްރޮސެސިންގ މަސައްކަތްކުރާ އެންމެ ބޮޑު ވިޔަފާރި ކުންފުނީގެ މަސައްކަތް ހިނގާގޮތް ބަލައިލަންވެސް އަޅުގަނޑުމެން ދިޔައީމު.

އާދެ، އެއަށްފަހު ދެން އަޅުގަނޑުމެން ދިޔައީ ބެއިޖިންގއަށް. ބެއިޖިންގގައި އޮތީ ރަސްމީ ބައިތައް. ފުރަމާނަ ދަތުރުގެ އެންމެ މުހިންމު ބައިތައް. އާދެ، ބެއިޖިންގގައި ޗައިނާގެ ރައީސާއި އަޅުގަނޑާ ބައްދަލުކުރަން ލިބުނު ފުރުޞަތުގައި، ރަސްމީ ޓޯކްސްގައި ވަރަށްގިނަ ކަންތައްތަކާ ގުޅޭ ގޮތުން މަޝްވަރާ ކުރެވިގެންދިޔަ. އަދި ވަރަށްގިނަ އެއްބަސްވުންތަކުގައި އަޅުގަނޑުމެން ސޮއިކޮށް، އެއްބަސްވުންތައް ހެދިގެންދިޔަ.

އާދެ، އަޅުގަނޑު ހަމަ ކުރުގޮތަކަށް ދަންނަވާލާނަން، މައިގަނޑު ދާއިރާތައް. ވިއްސަކަށް އެއްބަސްވުން ހެދިގެންދިޔައިރުގައި، ޑިޒާސްޓަރ ރިސްކް ރިޑަކްޝަންގެ ދާއިރާ، މަސްވެރިކަމުގެ ދާއިރާ، މަސްވެރިކަމުގެ އިންޑަސްޓްރީ ފުޅާކުރުމާއި، ތަރައްޤީ ކުރުމުގެ ދާއިރާ ހިމެނޭ. އޭގެތެރޭގައި، މަސް ޕްރޮސެސިންގ ފެކްޓްރީތައް ހެދުމާއި، ޑިޖިޓަލް އިކޮނޮމީ ޑިވެލޮޕް ކުރުމުގެ ދާއިރާ ހިމެނޭ. އަދި އޭގެއިތުރަށް، ލޯ ކާބަން ގްރީން އިކޮނޮމީ، ގްރީން ޑިވެލޮޕްމަންޓްގެ ދާއިރާއިން އިންވެސްޓްމަންޓް އިތުރުކުރުމުގެ ގޮތުންނާއި، އަޅުގަނޑުމެންގެ ޕަބްލިކް ސަރވިސް މީޑިއާ ތަރައްޤީ ކުރުމާ ބެހޭގޮތުންނާއި، އަދި ހަމަ އޭގެއިތުރަށް، ހިއުމަން ރިސޯސް ޑިވެލޮޕްމަންޓްގެ ދާއިރާއިން 1000 ސިވިލް ސަރވަންޓުން، ކުރިއަށް އޮތް ފަސް އަހަރުގެ ތެރޭގައި، އެކިއެކި ދާއިރާތަކުން ފުލީ ފަންޑަޑް ޓްރޭނިންގ ޕްރޮގްރާމްތަކެއް، ސްކޮލަރޝިޕްތަކެއް ހަމަޖެހިގެން ދިޔުންވެސް ހިމެނޭ.

ދެން އިކޮނޮމިކް ޑިވެލޮޕްމަންޓްގެ ދާއިރާގައި އެކިއެކި ކަންތައްތައް ހިމެނޭގޮތުންނާއި، އަދި އަޅުގަނޑުމެންގެ އެންމެ މުހިންމު އެއް ދާއިރާއަކީ، އެގްރިކަލްޗަރގެ ދާއިރާ ކަމަށްވާތީ، އެ ދާއިރާއިން ފުޑް ސެކިއުރިޓީ ޤާއިމުކުރުމަށްޓަކައި އަދި އެގްރިކަލްޗަރ އިންޑަސްޓްރީ ފުޅާކޮށް، ތަރައްޤީ ކުރުމާ ގުޅޭގޮތުންނާއި، އަދި ހަމަ އޭގެއިތުރަށް، ޓޫރިޒަމްގެ ދާއިރާ ފުޅާކުރުމާ ބެހޭގޮތުންވެސް އެއްބަސްވުންތައް ހެދިގެންދިޔަ.

އޭގެއިތުރަށް، ހިލޭ އެހީގެ އެއްބަސްވުންތައް ހެދިގެންދިޔަ. މިގޮތުން، ޗައިނާއިން ރާއްޖެއަށް 920 މިލިއަން ޗައިނާ ފައިސާ، އެއީ، ގާތްގަނޑަކަށް 130 މިލިއަން ޔޫ.އެސް.ޑޮލަރުގެ ހިލޭ އެހީ ވަނީ ހަމަޖެހިފައި. އެއީ، ރާއްޖޭގައި އަޅުގަނޑުމެން ކަނޑައަޅާ ތަރައްޤީގެ އެކި ކަންކަމާއި މަޝްރޫޢުތަކަށް ހޭދަކުރަން. އޭގެތެރެއިން އެންމެ ބޮޑު އެއްޗެއް ޚަރަދުކުރުމަށް ކަނޑައެޅިފައި ވަނީ މާލޭގެ މަގުތައް ހެދުމަށް. އަދި އޭގެއިތުރަށްވެސް، ގިނަ ކަންތައްތަކެއް އޭގެތެރެއިން ކަވަރ ވެގެންދާނެ.

މީގެއިތުރަށް، ރަސްމާލޭގައި ތިރީސްހާސް ސޯޝަލް ހައުސިންގ ޔުނިޓް ޤާއިމުކުރުމުގެ މަސައްކަތް ކުރުމަށްޓަކައި ވާންޖެހޭ އެއްބަސްވުމާއި، ވެލާނާ އެއަރޕޯޓް، އަޅުގަނޑުމެން މީގެ ދުވަސްކޮޅެއް ކުރިން އިފްތިތާޙުކުރި ކޮންސެޕްޓްގައިވާ ފެންވަރަށް، އެ ފުޅާމިނަށް ވެލާނާ އެއަރޕޯޓް ފުޅާކުރުމަށްޓަކައި މަސައްކަތް ކުރުމާއި، މި ކަންތައްތައްވެސް އޭގެތެރޭގައި ހިމެނޭގޮތަށް އެއްބަސްވުންތައް ހެދިގެންދިޔަ.

އޭގެއިތުރަށް، ހުޅުމާލޭގައި ދެވަނަ ފިޔަވަހީގެ ކޮމާޝަލް ޑިސްޓްރިކްޓްގައި 7 ކޮމާޝަލް ބިލްޑިންގއެއް ހިމެނޭ، ކޮމާޝަލް ސްޕައިން ކިޔާ ސަރަޙައްދު ތަރައްޤީ ކުރުމަށްވެސް ޗައިނާގެ ކުންފުންޏަކާ އެއްބަސްވުން ހެދިގެންދިޔަ.

އޭގެއިތުރަށް، ޗައިނާއިން ރާއްޖެއަށް އަންނަ ޓޫރިސްޓުން އިތުރުކުރުމަށްޓަކައި ވަރަށްގިނަ މަޝްވަރާތައް ކުރެވި، ވަރަށްގިނަ ކާމިޔާބީތައް ލިބިގެންދިޔަ. ޑައިރެކްޓް ފްލައިޓްތައް އިތުރުކުރުމަށްޓަކައި ވަރަށްގިނަ މަޝްވަރާތައް، އެންމެމަތީ ލެވެލްގައި ކުރެވިގެންދިޔަ. މި ދަތުރުގައި ޝިއާމަން އެއަރއިން ރާއްޖެއަށް ޑައިރެކްޓް ފްލައިޓްތައް، މި ސްޕްރިންގގައި ފެށުމަށްޓަކައި އެފަރާތުން ވަނީ ކަނޑައަޅާފައި. ޗައިނާގެ ޝިއާމަންއިން މާލެއަށް، މާލެއިން ޝިއާމަންއަށް ޑައިރެކްޓް ފްލައިޓްސް އޮންނާނެ. އޭގެއިތުރަށް، އެކިއެކި ދާއިރާތައްވެސް އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ އިތުރުކުރެވިގެންދާނެ. ޑައިރެކްޓް ފްލައިޓްތައްވެސް އިތުރުވާނެ. އޭގެ ސަބަބުން އަދި އޭގެއިތުރަށް، މާކެޓިންގ އިތުރަށް ފުޅާކުރެވިގެންދާނެ، ޗައިނާގެ ޓޫރިސްޓުންނަށް. ކޯވިޑުގެ ކުރިން ރާއްޖޭގެ ނަންބަރ ވަން، އެންމެ ގިނަ ޓޫރިސްޓުން އައި ޤައުމަކީ ޗައިނާ ކަމަށްވާއިރުގައި، ކޯވިޑުގެ ކުރިންހުރި އަދަދުގެ ދެގުނަޔަށް، ޗައިނާގެ ޓޫރިސްޓުން ރާއްޖެއަށް ކުރިއަށް އޮތް ދެ އަހަރުގެ ތެރޭގައި، ގިނަވެގެން ދެ އަހަރުގެ ތެރޭގައި އަންނަ ވަރަށް އިތުރުކުރުމަށްޓަކައި މަސައްކަތްތައް ތަރުތީބުވެގެންދިޔަ.

ބޭންކިންގ ދާއިރާއިންވެސް، ރާއްޖޭގައި ޗައިނާއިން އެސްޓެބްލިޝް ކުރުމަށްޓަކައި މަޝްވަރާތައް ކުރެވިގެންދިޔަ. ފުނަދޫ، އަޅުގަނޑުމެންގެ އިކޮނޮމިކް އެއަރޕޯޓް، އިކޮނޮމިކް ޒޯންގެ ގޮތުގައި އިޢުލާނު ކުރެވިގެން، މީގެ ހަފްތާއެއްހާ ދުވަސް ކުރިންދިޔަ. ޕްލޭންގައި އޮތް ފުނަދޫ އިކޮނޮމިކް ޒޯން، އެތަނުގައި ހުރި ތެޔޮ ސްޓޯރޭޖް ފެސިލިޓީތައް، އެހެން ތާކަށް ބަދަލުކުރުމާ އެކުގައި، އެތަނުގައި އިކޮނޮމިކް ޒޯން ޤާއިމުކުރުމާ ބެހޭ މަޝްވަރާތައް ކުރެވުނު.

ތިލަފުށީގައި ޕޯޓް ޤާއިމުކުރުމުގެ މަސައްކަތްތަކާއި، އުތުރު ތިލަފަޅުގައި ރާއްޖޭގެ ރައްޔިތުންނަށް، މަދުވެގެން ދެ ލައްކަ ރައްޔިތުންނަށް ވާވަރަށް، ރާއްޖޭގައި އުފެއްދޭ ހުރިހާ ބާވަތްތަކެއް އުފެއްދޭވަރުގެ އެގްރިކަލްޗަރ އެސްޓެބްލިޝްމަންޓެއް ޤާއިމުކުރުމުގެ މަޝްވަރާ ކުރެވިގެންދިޔަ.

އަދި އޭގެއިތުރަށް، ސިސްޓަރ ސިޓީގެ ގުޅުންތައް، އެގްރީމަންޓްތައް ހެދުމުގެ މަޝްވަރާތައް ކުރެވި، އެކަމަށް އެއްބަސްވެވުނު. އެގޮތުން، އަޅުގަނޑުމެން ފުރަތަމަ ދިޔަ ފޫޖިއަން ޕްރޮވިންސްގެ ވެރިރަށް ފޫޖޯއާއި، މާލޭސިޓީއާއި، ސިސްޓަރ ސިޓީ އެއްބަސްވުން ވުމަށް ފޫޖޯގެ މޭޔަރ ސޮއިކުރެއްވުމުގެ އެ އެއްބަސްވުން ވަނީ ތައްޔާރުކުރެވި އަދި މާލެއާ އެކީގައި ސޮއިކުރުމުގެ އިދާރީ މަސައްކަތްތައް މިހާރު ކުރިއަށްދާނެ. އެހެންވީމާ، އެއީވެސް އެކަމުގެ ތެރޭގައި ކުރެވުނު، އެ ދަތުރުގައި ހާސިލުކުރެވުނު ކަމެއް.

ދެން ކުޅިވަރުގެ ދާއިރާއިން، ޗައިނާއިން ރާއްޖެއަށް އެހީވާން ނިންމި. އެގޮތުން، ރާއްޖޭގެ އެކިއެކި ކުޅިވަރު އެސޯސިއޭޝަންތަކަށް އެހީތެރިކަން ސީދާ ދިނުމާއި، އަދި ވަކިވަކި އެތުލީޓުން ޓްރެއިން ކުރުމަށްޓަކައި އެކިކަހަލަ ފުރުޞަތުތައް ދިނުމާއި، ކްލަބުތައް ތަރައްޤީ ކުރުމަށް، ކްލަބުތަކުން ފަރިތަކޮށް، އިންޓަރނޭޝަނަލް ފެންވަރުގައި މެޑެލްތައް ހޯދޭ ފެންވަރަށް ޗައިނާއަށް ގެންގޮސް ތަމްރީނު ދިނުމާބެހޭ ހުރިހާ މަސައްކަތްތަކެއް ކުރުމަށް ޗައިނާއިން ހުށަހަޅައި، އެކަމަށް އަޅުގަނޑުމެން އެއްބަސްވިން.

އަދި އޭގެއިތުރަށް، ރިނިއުބަލް އެނަރޖީގެ ދާއިރާއިން ރާއްޖޭގައި އިންވެސްޓް ކުރުމަށް ޗައިނާގެ ސަރުކާރާއި އަދި ބޮޑެތި ކުންފުނިތަކުން ޝައުޤުވެރިކަން ފާޅުކޮށް، އެކަމާ ބެހޭގޮތުން އަޅުގަނޑުމެންނާ ވާހަކަ ދެކެވުނު. ވިލިމާލޭގައި 100 އެނދުގެ ޓަރޝަރީ ހޮސްޕިޓަލެއް، ޗައިނާގެ ހިލޭ އެހީގެ ދަށުން އެޅުމަށް ނިންމުނު. 17 ރަށެއްގައި ހުރި ޞިއްޙީ މަރުކަޒުތަކަށް، ލެބޯރެޓަރީއަށް ބޭނުންވާ ހުރިހާ ފެސިލިޓީޒް، ހިލޭ އެހީގެ ދަށުން ދިނުމަށް ނިންމުނު. 4 ރަށެއްގައި ޝޯ ޕްރޮޓެކްޝަން އަދި ވޭސްޓް މެނޭޖްމަންޓްގެ ނިޒާމުތައް، ހިލޭ އެހީގެ ދަށުން ޤާއިމުކުރުމަށް ނިންމުނު.

އަދި އޭގެއިތުރަށް، ރަސްމާލެއާއި ގުޅިފަޅު ޑިޒައިން ކުރުމާއި، ކޮންސްޓްރަކްޝަން ހިމެނޭގޮތަށް، ކަރަންޓްގެ ނިޒާމު، ފެނުގެ ނިޒާމު، ނަރުދަމާގެ ނިޒާމު، ޑީ-ވޯޓަރިންގ ނިޒާމު، ފަޔަރ ނިޒާމު، ގޭސް ނެޓްވާރކް އަދި މަގު ހެދުމަށްޓަކައި އެއްބަސްވުމުގައި ސޮއިކުރެވުނު.

އާދެ، މިކަންކަމުގެ އިތުރަށް، ޗައިނާއަށް ދައްކަން ޖެހިފައިވާ ފައިސާ، ސީދާ ޑައިރެކްޓް ލޯނުތައް ދެއްކުމަށްޓަކައި މިހާރު އޮތް ޕްލޭން، ނޫނީވިއްޔާ ޝެޑިއުލްއަށް ލުއިތަކެއް ގެނައުމާމެދުގައި، ދެ ޤައުމުގެ އެންމެ އިސް ލެވެލްގައި މަޝްވަރާ ކުރެވި، ޗައިނާގެ ރައީސަށް އަޅުގަނޑު އެ ކަންތައް ހުށަހެޅުމުން، ވަގުތުން ހަމަ ރަސްމީ ޓޯކްސްގައި، ކަމާބެހޭ އިސް ވެރިންނަށް، އެކަމާ ބެހޭގޮތުން ރާއްޖެއަށް ވަރަށް އަވަހަށް ޓެކްނިކަލް ޓީމެއް ފޮނުވައި، ރާއްޖެއިން ޗައިނާއަށް ދައްކަންހުރި ފައިސާ، ކުރިއަށް އޮތް ފަސް އަހަރު ދުވަހަށް ދެއްކުމުގައި، ފަސް އަހަރު ދުވަހުގެ ތެރޭގައި ނުދައްކައި، ވީހާވެސް ބޮޑަށް ގްރޭސް ޕީރިއަޑެއްލައި، ދިގުދަންމާލައި، ފަސް އަހަރު ދުވަހުގެ ތެރޭގައި، ވީހާވެސް ލުއިގޮތަކަށް އެ ލޯނުތަކުގެ ކަންތައް ހަމަޖެއްސޭނެ ގޮތްތަކެއް ދިރާސާކޮށް ކަނޑައެޅުމަށްޓަކައި ވަރަށް އަވަހަށް އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެތަނުގެ ފައިނޭންސް މިނިސްޓްރީއާއި، ފައިނޭންސް ދާއިރާގެ ޓެކްނިކަލް ޓީމެއް ފޮނުއްވާނެ. އެކަންވެސް ހަމަޖެހިގެންދިޔަ. އޭރުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ވަރަށްބޮޑު ލުއިތަކެއް ލިބިގެން އެބަދޭ ލޯނުތައް ދެއްކުމުގައިވެސް.

އާދެ، މިކަންކަމަކީ ނިންމުނު ކަންކަން.

އާދެ، އަޅުގަނޑު ދަންނަވާލަން ބޭނުންވަނީ، ޗައިނާއާއި ރާއްޖެއާ ދޭތެރޭގައި މި އޮންނަ ގާތް ގުޅުމަކީ، ވަރަށް ނަމޫނާ ގުޅުމެކޭ. ޙަޤީޤަތުގައި އިއްޔެއަކު މިއަދަކު އުފެދުނު ގުޅުމެއް ނޫން. ޒަމާންވީ ގުޅުމެއް. އެތައް ސަތޭކަ އަހަރެއްވީ ގުޅުމެއް ޙަޤީޤަތުގައި. ސިޔާސީ ގުޅުން އުފެދުނު ފަހުން ގުޅުން ވަރުގަދަވެގެން ގޮސްފައިވޭ.

އާދެ، އަޅުގަނޑުމެން ދެ ޤައުމުގެ ދޭތެރޭގައި މި އޮންނަ ގުޅުން ބިނާވެގެންވަނީ، މައިގަނޑު ހަތަރު ޕްރިންސިޕަލެއް، އަސާސެއްގެ މައްޗަށް. ނިއުޓްރަލް ރެސްޕެކްޓް، އެއް ޤައުމު އަނެއް ޤައުމަށް އިޙްތިރާމް އަދާކުރުން އެއީ، އެއް އަސާސް. އަނެއް އަސާސަކީ، ސޮވްރިންގ އިކުއަލިޓީ.
ދެ ޤައުމު ވަރަށް ތަފާތު ސައިޒުގެ ގޮތުން. އަޅުގަނޑުމެން ވަރަށްކުޑަ. ޗައިނާ ވަރަށްބޮޑު. ދެ ޤައުމު ވަރަށް ދުރުގައި އޮތީ. އެހެން ނަމަވެސް، ސޮވްރިންގ އިކުއަލިޓީ، އެއް ޤައުމު އަނެއް ޤައުމުން ދެކެނީ ހަމަހަމަގޮތުގައި. އެއް ޤައުމު އަނެއް ޤައުމަކީ، ކައިރީގައި އޮތް ޤައުމަކަށް ވުމަކުން، އަދި ދުރުގައި އޮތް ޤައުމަކަށް ވުމަކުން ސައިޒް ތަފާތުކުރެވިގެން ނުވާނެ. ބޮޑު ޤައުމުން ކުޑަ ޤައުމަށް ތަފާތުކޮށް ހިތައިގެން ނުވާނެކަން. އެ ޕްރިންސިޕަލް އޮވޭ. އެއީ، އެންމެ މުހިންމު އަނެއް އަސާސް.

ޓެރިޓޯރިއަލް އިންޓެގްރިޓީ، އެއީ ދެ ޤައުމުން އިޙްތިރާމު ކުރާ އަނެއް އަސާސް. އަޅުގަނޑުމެން ފުރިހަމައަށް ގަބޫލުކުރަން، ވަން ޗައިނާ ޕޮލިސީ. އެކަމަށް ފަރމްލީ އަޅުގަނޑުމެން ސަޕޯޓް ކުރަން. ހަމަ އެގޮތަށް، ޗައިނާއިން ރާއްޖޭގެ ޓެރިޓޯރިއަލް އިންޓެގްރިޓީއަށް ފުރިހަމައަށް ސަޕޯޓް ކުރޭ. އަޅުގަނޑުމެންނަކީ މި ކަނޑުގައި، ރަށްތަކުގެ ސައިޒް ކިތަންމެ ކުޑަޔަސް، އެކްސްކްލޫސިވް އިކޮނޮމިކް ޒޯން ވަރަށްބޮޑު ޤައުމެއް. 9 ލައްކަ އަކަ ކިލޯ މީޓަރުގެ ބޮޑު ޤައުމެއް. މި ކަނޑުގައި އެއް ޤައުމަކަށް، އެންމެބޮޑު ޙިއްޞާއެއް އޮތް ޤައުމަކަށް ވާނެ ދިވެހިރާއްޖެ. ވަކި ޤައުމެއްގެ މިލްކެއް ނޫން މި ކަނޑަކީ. މި ކަނޑަކީ، މި ކަނޑު ނިސްބަތްވާ، ވަށާލެވިފައިވާ ހުރިހާ ޤައުމުތަކަކަށްވެސް ނިސްބަތްވާ ކަނޑެއް. އަދި އެއްވެސް ޤައުމަކަށް ނިސްބަތްނުވާ ސަރަޙައްދު މާބޮޑު. އަޅުގަނޑުމެންނަކީ ވަކި ޤައުމެއްގެ ބެކް ޔާރޑްގައި އޮތް ޤައުމެއް ނޫން. އަޅުގަނޑުމެންނަކީ މިނިވަން މުސްތަޤިއްލު ޤައުމެއް.

އެހެންވީމާ، މި ޓެރިޓޯރިއަލް އިންޓެގްރިޓީގެ އަސާސަކީ، ޗައިނާއިން ވަރަށް ބޮޑަށް އަޅުގަނޑުމެންނަށް އިޙްތިރާމު އަދާކުރާ އަސާސެއް. އަނެއް އަސާސަކީ، ނަން އިންޓަރފިއަރެންސް އިން އިންޓަރނަލް މެޓަރސް. އަޅުގަނޑުމެންގެ އަމިއްލަ އެތެރޭގެ ކަންކަމަކަށް ޗައިނާއަކުންނެއް އެއްވެސްވަރަކަށް ނުފޫޒެއް ނުފޯރުވާ. ކުރީގައި، ދާދިފަހަކާ ޖެހެންދެން ފެނުނީ، މިދިޔަ ސަރުކާރުގެ ދުވަސްވަރު ފެނުނީ، އެއް ގޮނޑިން ތެދުވެ، އަނެއް ގޮނޑީގައިވެސް އިށީނދެވެނީ، ވަކި ބައެއްގެ ހުއްދަ ހޯދައިގެންކަން. އެގޮތް ދިވެހި ރައްޔިތުން ބޭނުމެއްނުވޭ. އެހެންވީމާ، އެތެރޭގެ ކަންކަމަށް ނުފޫޒު ފޯރުވުމުގެ މި ނުރަނގަޅު ގޮތް، އެއީކީއެއް ދެ ޤައުމެއްގެ ދޭތެރޭގައި ގުޅުން ބޭއްވުމުގައި އޮންނަންޖެހޭނެ ހަމައެއް ނޫން.

އެހެންވީމާ، މި ހަތަރު އަސާސްގެ މައްޗަށް ޗައިނާއާއި ރާއްޖެއާ ދޭތެރޭގައި ގުޅުން ޤާއިމުވެފައި ވަނީ. އެގޮތުގައި އަޅުގަނޑުމެން ދިވެހިރާއްޖެއިން ހުރިހާ ޤައުމަކާ ދޭތެރޭގައިވެސް، އަޅުގަނޑުމެން ގަބޫލުކުރާނެ ހަމަޔަކީ މިއީ. މި ހަތަރު އަސާސްގެ މައްޗަށް އަޅުގަނޑުމެންނާ ގާތް ގުޅުން އޮންނާނެ ހުރިހާ ޤައުމަކާވެސް. އެއީ، އަޅުގަނޑުމެން ގަބޫލުކުރާ ގަބޫލުކުރުމަކީ.

އަޅުގަނޑުމެންގެ އިޤްތިޞާދު އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ މިހާރު މި ފުޅާކުރަން ނިންމާފައިވާ ގޮތަށް، ސްޕެޝަލް އިކޮނޮމިކް ޒޯންތައް ޤާއިމުކޮށް، އަޅުގަނޑުމެން މިހާރު އުފައްދާފައި މިވާ "މޯލްޑިވްސް އިންޑަސްޓްރިއަލް ޑިވެލޮޕްމަންޓް ފްރީ ޒޯން ކޮމްޕެނީ" އިން ރާއްޖޭގައި އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ޤާއިމުކުރާ ފްރީ ޒޯންގައި، ބޭރުން ގެނެވޭ އެކިއެކި މުދާތައް އެއީ، ކާބޯތަކެއްޗާއި، ކޮންސްޓްރަކްޝަން މެޓީރިއަލްއާ، މި ހުރިހާ ތަކެތި ރާއްޖެއަށް ބޭނުންވާވަރަށް އުފެއްދި، ޤާއިމުކުރެވި، ގެނެވި އަދި އެހެން ދިމަދިމާއަށް ރީ-އެކްސްޕޯޓް ކުރުމުގެ ވިސްނުމުގައި އިކޮނޮމިކް ޒޯންއެއް ޤާއިމުކުރުމަށް ނިންމާފައި މިވަނީ.

އަޅުގަނޑުމެން އިހަށްދުވަހު ކެބިނެޓުން ނިންމީ، "މޯލްޑިވްސް އިންޓަރނޭޝަނަލް ފައިނޭންޝަލް ސަރވިސް އޮތޯރިޓީ" އުފައްދަން. އޭގެ ދަށުން އަޅުގަނޑުމެންގެ ޤައުމުގައި، އިންޓަރނޭޝަނަލް ފައިނޭންޝަލް ސެންޓަރތައް ޤާއިމުވެގެންދާނެ. މިދިޔަ ސަރުކާރުން އަޅުގަނޑުމެން، ދިވެހި ރައްޔިތުން ވައްޓާލާފައިވާ ދަރަނި ދަންތުރައިން އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ އަޅުގަނޑުމެން އަރައިގަންނާނީ މިފަދަ ކަންކަމުގެ ތެރެއިން. އަޅުގަނޑުމެން އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ އަޅުގަނޑުމެންގެ މި މިނިވަންކަން ޤާއިމުކުރާނަން. އަދި އެހެން ދާއިރާތަކުންވެސް އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ޤާއިމުކުރާނަން.

މިސާލަކަށް، މިހާރު އަޅުގަނޑުމެން ގަސްތުކުރަނީ، އަދި ނިންމާފައިވާނީ، އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ކުރިއަށް އޮތް ތާނގައި، އަޅުގަނޑުމެންގެ އާސަންދައަކީ، ހަމައެކަނި ވަކި ދިމާއެއްގައި ހުންނަ، ވަކި ޤައުމެއްގައި ހުންނަ މެޑިކަލް ފެސިލިޓީތަކަށް އެކަނި ގޮސްގެން ބޭނުންކުރެވޭ އެއްޗަކަށް ނަހަދައި، އެއަށްވުރެ ފެންވަރު ރަނގަޅު ޤައުމުތަކަށް، ޔޫ.އޭ.އީ. އަށާއި، ތައިލެންޑަށް އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ އަޅުގަނޑުމެންގެ އާސަންދަ ފުޅާކުރުމަށް. އަދި އެތަނަށް ދާއިރުގައި އެތަނުގެ އެކޮމޮޑޭޝަން އެކްސްޕެންސަސް އޭގައި ހިމެނޭގޮތަށް އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ އަޅުގަނޑުމެންގެ އާސަންދަ ފުޅާކުރާނަން. އޭރުން އަޅުގަނޑުމެންގެ ދިވެހި ރައްޔިތުން، މި ޤައުމުގެ ހެލްތް ފެސިލިޓީ ތަރައްޤީވަންދެކަށް ދާނީ، މިހާރު އެދާ ތަންތަނަށްވުރެ މާ ފެންވަރު ރަނގަޅު، ދުބާއީ ކަހަލަ އަދި ބެންކޮކްގައި ހުންނަ ކަހަލަ ފެންވަރު ރަނގަޅު ހޮސްޕިޓަލްތަކަށް، އެކޮމޮޑޭޝަން އެކްސްޕެންސަސް ލިބިގެން، އާސަންދައިން ކަވަރވެގެން. އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ، އަޅުގަނޑުމެންގެ ދިވެހި ރައްޔިތުންނަށް މިކަންކަން އަޅުގަނޑުމެން ހަމަޖައްސައިދޭނަން.

އަޅުގަނޑުމެންގެ ބޭސިކް ކޮމޯޑިޓީޒް، ހަނޑޫ، ހަކުރު، ފުށް މިހާރު އެންމެ ދިމާއަކަށް ބަރޯސާއެއް ނުވާނެ. އަޅުގަނޑުމެން ވާނީ ތުރުކީއާ އެކީގައި އެއްބަސްވުމުގައި ސޮއިކޮށްފައި މިހާރު. ހަނޑޫ، ހަކުރު، ފުށާއި، އެކިއެކި ބާވަތްތައް، ތުރުކީން މިހާރު މުޅި ރާއްޖެއަށް އެއް އަހަރަށް ބޭނުންވާވަރުގެ އިތުރަށް، 10 ޕަސެންޓް ލާފައި މިހާރު ވާނީ އެއްބަސްވުން ހެދިފައި. މިހާރު ފުށުގެ ފުރަތަމަ ޝިޕްމަންޓަށް ވަނީ އޯޑަރު ދެވިފައި. ފެބުރުވަރީ މަހު އަންނާނެ. ހަނޑޫ، ހަކުރު، ދެންވެސް ހުރި، ފިޔާ، ބިސް، އަދި އަލުވި، މިފަދަ ތަކެތި އެކި ޤައުމުތަކުން މިހާރުވަނީ ހަމަޖެހިފައި. އެ ތަކެތި އަންނާނެ.

އަދި ދަންނަވަންތޯ. ހަމައެކަނި ލިބޭގޮތަށް ހަމަޖެއްސީކީ ނޫން. މި ރޯދަމަހު، ފުރަތަމަފަހަރަށް އަޅުގަނޑުމެން ކޮންމެ ގޭބީސީއަކަށް ހިލޭ، ދިވެހި ސަރުކާރުގެ ފަރާތުން 10 ކިލޯގެ ހަނޑޫ ބަސްތާއަކާއި، 10 ކިލޯގެ ފުށް ބަސްތާއެއް ހަދިޔާކުރާނަން. އޭގެ އިތުރު ކަންތައްތައްވެސް ވާނެ. އަދި މި އަންނަ އަހަރު އެއަށްވުރެ އިތުރުވެސް ކުރާނަން. އަޅުގަނޑުމެން އަމިއްލަ ފައިމައްޗަށް އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ތެދުވާނީ، ވަކި ބަޔަކަށް ބަރޯސާވުން ނިމުމަކަށް ގެނެސް.

އަޅުގަނޑުމެންގެ ބޭސް، އާދައިގެ ބޭސް ގެނައުން ނިމުމަކަށް ގެނެސް، ސީދާ އުފައްދާ ތަނުން، ޔޫރަޕުންނާއި އެމެރިކާއިން އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ އަޅުގަނޑުމެން ބޭސް އެތެރެކުރާގޮތަށް ބަދަލުކުރާނަން. އެ ކަންތައް މިހާރުވަނީ ފެށިފައި. އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ އަޅުގަނޑުމެންގެ ޤައުމަށް ދެން މާލަސްތަކެއްނުވެ އެތެރެކުރާނީ، ޔޫރަޕްގެ ބޭސް އުފައްދާ އަޞްލު އެކިތަންތަނުންނާއި، އެމެރިކާގެ ތަންތަނުން. އެހެންވީމާ، ވަކި ޤައުމަކުން ގެންނަ، ބޭސް ގެނައުންވެސް އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ނިމުމަކަށް އަންނާނެ.

ބަލިމީހުން އުފުލަން އެއަރ އެމްބިއުލެންސް، 1 މާރިޗުގައި އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ އުދުހެން ފަށާނެ. ހެލިކޮޕްޓަރެއް ނޫން، ޑޯނިއާއެއް ނޫން، ޑޭޝް 8ގެ އަޅުގަނޑުމެންގެ އޮތް މަތިންދާބޯޓު މިހާރު ބަދަލުކުރުމުގެ މަސައްކަތް އެވަނީ ފެށިފައި. އެއިން އެތައް ފައިދާއެއް އެބަވޭ. އެންމެ އުތުރުން، ނޫނީ އެންމެ ދެކުނުން މާލެއަށް ކުޑައިރުކޮޅަކުން އާދެވުމުގެ އިތުރަށް، ކުއްލިއަކަށް ރާއްޖެއިން ބޭރަށް ތައިލެންޑާ ހަމަޔަށް ގެންދަންވިޔަސް، އެ ޑޭޝް 8 ގައި ދާނެ. އެއަރ އެމްބިއުލެންސްގައި ދާނީ. އެހެންވީމާ، އެ ފެންވަރަށް އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ އަޅުގަނޑުމެންގެ އެއަރ އެމްބިއުލެންސްގެ ޚިދުމަތްވެސް ތަރައްޤީވަމުން އެ އަންނަނީ.

އަޅުގަނޑު ދެންމެ މި ދެންނެވި 9 ލައްކަ އަކަ ކިލޯ މީޓަރުގެ އެކްސްކްލޫސިވް އިކޮނޮމިކް ޒޯންގެ ސަރވޭލަންސް، އެ ސަރަޙައްދު އަބަދާއި އަބަދު ބެލެހެއްޓޭނެ ފެންވަރަށް އަޅުގަނޑުމެންގެ އަމިއްލަ ބާރުވެރިކަން، އަމިއްލަ ކެޕޭސިޓީ ޤާއިމުކުރުމުގެ މަސައްކަތް ވަނީ ފެށިފައި. އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ، މާލަސްތަކެއްނުވެ އަޅުގަނޑުމެންގެ އަމިއްލަ ކެޕޭސިޓީ ޤާއިމުކުރާނަން، މި ބޮޑު ސަރަޙައްދު ބެލެހެއްޓޭގޮތަށް.

އެހެންވީމާ، އަޅުގަނޑުމެން އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ، އަޅުގަނޑުމެންގެ މިނިވަންކަމާއި، އަޅުގަނޑުމެންގެ އަމިއްލަވަންތަކަން، އަޅުގަނޑުމެންގެ ދިވެހިންގެ ދިވެހިރާއްޖެ އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ ޙަޤީޤީ މާނައިގައި އަޅުގަނޑުމެން ޤާއިމު މިކޮށްދެނީ.

އާދެ، ބަންގިވެސް ގޮވުމާ އެކީގައި، އަޅުގަނޑުގެ ވާހަކަ، މި ޕްރެސް ކޮންފަރެންސް ނިންމާލަން ގަސްތުކުރަން.

އާދެ، އެކަމަކު ނިންމާލުމުގެ ކުރިން، އަޅުގަނޑު ދަންނަވާލަން ބޭނުން ވާހަކައެއް.

We maybe small. But that doesn’t give you the license to bully us.

ވަރަށް ބޮޑަށް ޝުކުރިއްޔާ!